Konik polski – potomek tarpanów
Koniki polskie to prymitywna rasa, która wywodzi się bezpośrednio od dzikich koni – tarpanów. Są to małe koniki, bardzo urokliwe, a jednocześnie niezwykle wytrzymałe, silne, które najlepiej czują się w naturalnych warunkach. Są bardzo podobne do konia huculskiego i łatwo można je pomylić. Chcesz dowiedzieć się więcej o tej naszej rodzimej rasie? Może zastanawiasz się nad kupnem i wahasz się – konik polski czy hucuł? Przeczytaj!
Historia konika polskiego
Opowieść o koniku polskim należy rozpocząć od historii tarpanów. Były to dzikie konie, które zamieszkiwały leśne tereny naszego kraju (a także Litwy i Prus). Można więc powiedzieć, że to takie polskie mustangi! Jednakże z wyglądu były zupełnie odmienne od szybkonogich mustanów stepowych.
Tarpany
Tarpany były to drobne konie, miały do 130 cm wzrostu w kłębie i ważyły 300-400 kg. Ich cechą charakterystyczną była myszata maść. Myszate konie mają szarą sierść z czarną pręgą biegnącą od grzywy aż do ogona, a także czasami pręgi na nogach. Ogon i grzywa są czarne z “pasemkami” jaśniejszych włosów.
Ostatnie tarpany żyły dziko do 1780 r. Złapano te nieliczne koniki i przekazano hrabiom Zamojskim. Następnie, po ok 25 latach, po prostu rozdano je do okolicznych gospodarstw. Chłopi z powodzeniem zaczęli wykorzystywać tarpany jako konie zaprzęgowe. Okazało się, że są to bardzo silne i mało wymagające zwierzęta. Zaczęto je krzyżować z lokalnymi rasami koni i to był koniec czystego dzikiego tarpana.
Konik polski
Na początku XX wieku wyodrębniono nową rasę – konik polski. Nazwę tę wprowadził i rozpowszechnił znany biolog i zootechnik – prof. Tadeusz Vetulani. W latach 1923-1938 zorganizowano kilka stadnin koników polskich m.in. w Dworzyszczach, Kozłowsku, Lubaniu i dział konika polskiego w Janowie Podlaskim. W 1936 roku, w Puszczy Białowieskiej, prof. Vetulani utworzył rezerwat konika polskiego, którego celem było odtworzenie tarpana. Okres II wojny światowej przyniósł niestety wiele szkód także w przypadku hodowli koników polskich – zwierzęta były wywożone z naszego kraju. Po wojnie sukcesywnie odbudowywano hodowle koników koników polskich, np. rezerwat w Popielnie.
Obecnie mamy wiele parków, w których żyją koniki polskie. Tarpanów nie udało się odtworzyć, ale małe myszate koniki można spotkać np. w Biebrzańskim Parku Narodowym.
Opis konika polskiego
Koniki polskie są niewielkie (130-140 cm), zawsze maści myszatej. Jako rasa pierwotna najlepiej czują się w chowie wolnowybiegowym. Hodowla konika polskiego często odbywa się w tzw. tabunach, czyli rodzinnych grupach koni, na które składają się klacze ze źrebakami i jeden ogier. Są mało wymagające, bardzo dobrze wykorzystują paszę – należy wręcz uważać, żeby nie przebiałkować konia paszami treściwymi, zazwyczaj świetnie wyglądają na samej trawie/sianie. Koniki polskie cieszą się dobrym zdrowiem i długowiecznością. Ile żyje konik polski? Nawet 30 lat!
Pierwotne rasy, takie jak konik polski czy hucuł, są bardzo inteligentne, co często mylone jest z upartością. Są świetnymi wierzchowcami dla dzieci, ale potrzebują dobrego wyszkolenia i konsekwentnego prowadzenia. Należy też bardzo uważać ze smakołykami. Po pierwsze ze względu na cukier, ale także żeby przypadkiem nie nauczyć konika żebrania i szukania po kieszeniach. Taki nawyk może być bardzo uciążliwy, ale także niebezpieczny dla dzieci, bo konik może trącając niechcący przewrócić lub nawet ugryźć.
Koniki polskie są też bardzo cenione za granicą. Dużą popularnością cieszą się np. w krajach bałtyckich, gdzie wykorzystywane są jako “żywe kosiarki” w różnych projektach ekologicznych.
