Koń małopolski – polski koń półkrwi

• 27/11/202202/12/2022

Konie małopolskie to jedna z najbardziej rozpoznawalnych polskich ras półkrwi. Są średniego wzrostu, suchej, ale mocnej budowy, lekkie, urodziwe, o pięknym ruchu. Startują w zawodach skokowych i ujeżdżeniowych, ciągną zaprzęgi, pracują w szkółkach jeździeckich. To niezwykle wszechstronne zwierzęta odporne na choroby, wytrzymałe i długowieczne. W Polsce oficjalnie za odrębną rasę uznawane są dopiero od lat 60. XX w., choć początki hodowli sięgają aż XVII w. Jaka jest historia koni małopolskich, jak wyglądają te wspaniałe zwierzęta i co jeszcze warto o nich wiedzieć?

Historia koni małopolskich

Choć może się to wydawać nieprawdopodobne, przodkami koni małopolskich są koniki polskie i tarpany – prymitywne, bardzo wytrzymałe rasy, które występowały dawniej na ziemiach polskich. W XVII w. Polska stała się areną wielu konfliktów zbrojnych, a na teren kraju wraz z zagranicznymi wojskami zaczęły trafiać orientalne konie ze Wschodu: arabskie, perskie i turkmeńskie. Zaczęto łączyć je z rodzimymi rasami, by otrzymać lekkie, silne konie o szlachetnej budowie, które sprawdziłyby się w armii zarówno pod siodłem, jak i w zaprzęgu.

W swojej obecnej postaci rasa małopolska ukształtowała się na przełomie XVIII i XIX w. W tym okresie do Polski zaczęto sprowadzać szybkie i nieco większe konie angielskie oraz zwierzęta pochodzące ze znanych austro-węgierskich linii, np. Przedświt, Furioso, Shagya czy Amurath, prężnie rozwijała się też hodowla angloarabów i arabów – i to właśnie reproduktorów tych ras wykorzystywano do uszlachetniania rodzimych odmian.

Na początku XX w. do hodowli włączono wyższe i masywniejsze konie wielkopolskie. Efektem licznych krzyżówek były wierzchowce, które określano mianem „małopolskich” („m.xo”) – nad ujednoliceniem rasy pracowano przede wszystkim w Małopolsce, a dokładniej w ówczesnych województwach: kieleckim, rzeszowskim, lubelskim i krakowskim.

Mimo tak długiej historii księgę stadną rasy założono dopiero w 1962 r. Obecnie hodowcy są zrzeszeni w Polskim Związku Hodowców Koni Małopolskich, a największe hodowle działają w Janowie Podlaskim, Prudniku, Walewicach, Udorzu, Kalnikowie i Stadninie Koni Michałów.

Konie małopolskie – wygląd, wzrost, waga i inne ważne informacje

Konie małopolskie charakteryzują się niezwykłą urodą, lekkością i szlachetnością. Ich podstawowe cechy to:

• wzrost 158-165 cm w kłębie,
• sucha budowa z wyraźnie zaznaczonym kłębem, stromymi łopatkami, szeroką klatką piersiową i głęboką kłodą,
• niewielka głowa przypominająca profilem konie arabskie, długa szyja,
• umięśniony, ścięty zad,
• długie, suche nogi, brak szczotek pęcinowych,
• mocne kopyta.

U koni małopolskich waga oscyluje między 500 a 550 kg. Dopuszcza się wśród nich właściwie wszystkie maści oprócz dereszowatej: najczęściej występują gniada, skarogniada, siwa, kasztanowata, ale spotykane są również srokata, tarantowata i kara. Ile żyją konie małopolskie? Tyle, ile wszystkie inne konie średnich ras – średnio ok. 25-30 lat.

Konie małopolskie dzielą się na trzy podstawowe typy, różniące się od siebie minimalnie budową: angloarabski, orientalny i Furioso-Przedświt (nazywany tak od linii hodowlanej, z której pochodzą zwierzęta) – wszystkie mają jednak wiele cech wspólnych. Rasę tę dzieli się również na rodzaje ze względu na region, z którego pochodzą jej przedstawiciele: dąbrowsko-tarnowski, kielecki, sądecki i lubelski.

Charakter i temperament koni małopolskich

Konie małopolskie są odważne, inteligentne i pojętne. Mają typowy charakter koni gorącokrwistych, są więc żywe i energiczne, ale mimo to chętnie współpracują z człowiekiem i pozostają bardzo stabilne. Dzięki temu, że pochodzą bezpośrednio od prymitywnych koników polskich, są wytrwałe, wytrzymałe i odporne psychicznie. Mimo to wciąż charakteryzuje je delikatność emocjonalna, co zdecydowanie trzeba wziąć pod uwagę w czasie treningu.

Wszechstronny koń sportowy, zaprzęgowy i rekreacyjny

Jedną z największych zalet koni rasy małopolskiej jest ich niezwykła wszechstronność. To wspaniali sportowcy, osiągający świetne wyniki w wielu dyscyplinach: skokach, ujeżdżeniu, WKKW – w tej ostatniej sprawdzają się najlepiej. „Małopolaki” pod najlepszymi jeźdźcami zdobywały nawet medale olimpijskie! Bardzo często wykorzystywane są jako konie rekreacyjne, cierpliwe, pojętne i chętne do nauki, są nauczycielami dla początkujących jeźdźców i partnerami dla zaawansowanych. Mogą brać udział w rajdach długodystansowych oraz pracować w zaprzęgu.

Piękno, elegancja i wytrzymałość – konie małopolskie z polskiej hodowli

Konie małopolskie mają bardzo wielu miłośników. Trudno się temu dziwić, to niezwykłe zwierzęta łączące wytrzymałość, odporność i spokój ras prymitywnych z lekkością, elegancją i urodą szlachetnych koni orientalnych. Niestety, wiąże się to również z faktem, że nie są tanie. Koszt zależy oczywiście od wieku, predyspozycji oraz pochodzenia. Za młode konie trzeba zapłacić kilkanaście tysięcy złotych, za ujeżdżone, z predyspozycjami sportowymi lub hodowlanymi – kilkadziesiąt tysięcy (średnio 20-30 tysięcy złotych). To jednak cena, którą płaci się za wszechstronność i urodę!

• Share