Koń śląski – czy nadaje się tylko do zaprzęgu? Poznaj „Ślązaki”!

• 06/11/202229/12/2022

Wiele osób zastanawia się, do jakiego typu ras należy koń śląski: zimnokrwistych czy gorącokrwistych? Wbrew pozorom mimo swojego imponującego wzrostu i dużej masy ślązaki to jedna z najcięższych ras gorącokrwistych hodowanych w Europie. Te przyjazne olbrzymy doskonale sprawdzają się zarówno w zaprzęgu, jak i pod siodłem. Choć kojarzone są raczej ze zwierzętami użytkowymi, wykorzystywanymi głównie w rolnictwie, są również urodzonymi sportowcami, co nieraz udowodniły, wygrywając Mistrzostwa Świata w powożeniu i biorąc udział w wysokiej klasy zawodach ujeżdżeniowych i skokowych. Jaka jest historia tej niezwykłej i stosunkowo mało znanej rasy, czym charakteryzują się jej przedstawiciele i co warto o nich wiedzieć?

Historia rasy

Rasa śląska wywodzi się od koni oldenburskich w XVII wieku hodowanych w Oldenburgu przez grafa Antona Günthera. Były to silne i bardzo wytrzymałe, choć niezbyt wysokie zwierzęta, które przez większą część roku przebywały przez całą dobę na pastwiskach – poddawano je bardzo ścisłej selekcji hodowlanej, ponieważ na pierwszym miejscu stawiano ich użytkowość.

W XIX w. na Górnym i Dolnym Śląsku polscy hodowcy zaczęli łączyć je z rodzimymi końmi pochodzącymi z tych rejonów, a także rasami wschodniofryzyjską, angielską, trakeńską i berberyjską. Celem było uzyskanie dużych, bardzo silnych zwierząt, o doskonałym ruchu w stępie i kłusie, które nadawałyby się do ciężkiej pracy w zaprzęgach na terenach górniczych oraz w rolnictwie, co udało się osiągnąć już w latach 30. XX wieku.

Po drugiej wojnie światowej dał się zauważyć wyraźny podział wśród hodowców koni rasy śląskiej: część z nich dążyła do zachowania dawnego wzorca, czyli hodowli ciężkich, masywnych zwierząt przeznaczonych do wymagającej pracy w zaprzęgu, inni z kolei chcieli wypracować nowy wzorzec wysokiego, ale lżejszego konia wszechstronnego. Dlatego też obecnie wyróżnia się dwa typy koni śląskich: nowy i stary.

W Polsce od czasów powojennych funkcjonowało 5 hodowli państwowych (w Strzelcach Opolskich, Książu, Koźle, Wojanowie i Strzegomiu), jednak od 1997 r. działa już tylko jedna – Stado Ogierów w Książu. Konie śląskie objęte są programem ochrony zasobów genetycznych.

Koń śląski – wzrost, budowa i waga

Wygląd koni śląskich – waga i budowa – różnią się w zależności od typu. Cechą wspólną obu są dopuszczalne w hodowli maści: gniada, ciemnogniada, skarogniada, kara i siwa. Wszystkie zwierzęta tej rasy są wysokie, mają szlachetną, ramową budowę wpisaną w prostokąt, lekko wklęsłą słabiznę i obszerną klatkę piersiową. Dodatkowo:

• Koń śląski starego typu – jest ciężki (ogiery ważą ok. 720 kg, klacze: ok. 700 kg), ma dużą głowę, często garbonosą lub o prostym profilu, osadzoną na długiej szyi; jego grzbiet jest mocny, zad prosty i szeroki, ewentualnie delikatnie skośny, a kopyta duże. Ogiery osiągają ok. 160-170 cm w kłębie, klacze – ok. 158-168 cm.
• Koń śląski nowego typu – jest lżejszy, ma suchą i zdecydowanie szlachetniejszą budowę ze względu na sporą domieszkę krwi angielskiej; ma lepiej skątowany zad i bardziej skośną łopatkę; konie tego typu określane bywają jako „anglośląskie”. Ogiery osiągają ok. 164-170 cm w kłębie, klacze – ok. 162-168 cm.

 Koń śląski – charakter i temperament

Ślązaki są niezwykle pojętne, łagodne i szybko się uczą. Lubią współpracować z człowiekiem. W przypadku koni śląskich temperament łączący cechy gorącokrwistego wierzchowca z cierpliwością zimnokrwistych olbrzymów jest ogromną zaletą. Nie brakuje im ambicji, ale nie są nadmiernie impulsywne. Maja piękny i bardzo wydajny ruch, szczególnie w stępie i kłusie.

Czy koń śląski nadaje się do skoków? Czyli użytkowość rasy

Konie śląskie ze względu na swoją budowę, siłę oraz wytrzymałość sprawdzają się doskonale w zaprzęgach – w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat wielokrotnie wygrywały Mistrzostwa Świata w powożeniu, brały udział w zawodach olimpijskich. Równie dobrze nadają się do jazdy wierzchem i startują z powodzeniem w dyscyplinach takich jak ujeżdżenie i skoki, również na światowym poziomie. Zwinność i szybkość, której wymagają tego typu konkurencje, charakteryzuje ślązaki nowego typu.

To także wspaniałe konie rekreacyjne, cierpliwe, spokojne i chętne do nauki. Co ciekawe, konie śląskie bardzo chętnie wybierane są przez służby mundurowe – policję i straż miejską. Ponadto poddawane są one zaprzęgowym próbom dzielności (ich przejście wymagane jest przez programy hodowlane), biorą udział w czempionatach i wystawach hodowlanych.

Konie śląskie – niedoceniani sportowcy

Ślązaki wciąż są niedoceniane w środowisku jeździeckim. Ich wzrost i waga mogą sugerować ociężałość, co nie jest prawdą – wystarczy przyjrzeć się pokazom ogierów lub czempionatom, by zrozumieć, jak wiele gracji i elegancji mają w sobie konie śląskie. Ceny tych wspaniałych zwierząt wciąż nie są zbyt wysokie, biorąc pod uwagę ich wszechstronność – źrebaki z dobrym pochodzeniem kosztują ok. 10 000 zł, za klacz lub ogiera trzeba zapłacić od kilkunastu do kilkudziesięciu tysięcy złotych. To odważne, dzielne i wytrwałe konie, których potencjał warto wykorzystać!

• Share